Beleidsplan Licht in de Openbare Ruimte

Natuur en Landschap


De gemeente Olst-Wijhe is een groene gemeente met groot landelijk gebied. In dit gebied liggen bos- en natuurgebieden, veelal eigendom van particuliere eigenaren, landgoederen en terreinbeherende organisaties.

Het Natura 2000-gebied ′Uiterwaarden IJssel′ strekt zich uit over Gelderse gemeenten loopt ook door Olst-Wijhe.  De provincie Gelderland is coördinator voor het maken van het beheerplan Natura2000 in dit gebied, als onderdeel van de het project Rijntakken. De uiterwaarden zijn ook aangewezen als beschermingszone in het kader van de Vogel- en Habitatrichtlijn.

Nachtelijk beeld

In Nederland worden stilte en duisternis steeds zeldzamer. Ze worden in onze samenleving daardoor steeds meer gewaardeerd. De natuurgebieden van Olst-Wijhe zijn relatief donker, net als de rest van het buitengebied. Dit beeld wordt op sommige plaatsen verstoord doordat:

  • de hemel verlicht wordt, met name door licht uit omringende dorpskernen en de stad
  • er individuele lichtbronnen in het landschap zichtbaar zijn
  • de dorpsrand en soms ook een gele koepel boven de dorpen zichtbaar is

Gemeentelijk beleid

De gemeente Olst-Wijhe wil de flora en fauna en het open landschap beschermen, óók in de avond en nacht. Verder vindt zij de zichtbaarheid van de sterrenhemel van belang, voor de eigen bewoners maar ook voor recreatieve bezoekers. Daarom:

  • Heeft de gemeente geen openbare verlichting in natuurgebieden. De provincie verlicht in deze gebieden alleen kruisingen en gevaarlijke bochten.
  • Bij het vernieuwen van het Landschaps Ontwikkelings Plan (LOP) zal de gemeente het thema lichtvervuiling en de waarde van donkerte voor het landschap meenemen.
  • Wordt een toename van licht in natuurgebieden bij nieuwe ontwikkelingen zoveel mogelijk voorkomen.
  • Benoemt het bestemmingsplan dat bij de bouw en het gebruik van het gemeentehuis rekening gehouden moet worden met het de lichtuitstraling richting de ′Uiterwaarden IJssel′. (Dit is gebeurd, het gemeentehuis is in de nacht geheel donker).
  • Bij het actualiseren van bestemmingsplannen in het buitengebied kan de gemeente de wens voor donkerte en het tegengaan van landschapsvervuiling door lichtbronnen explicieter opnemen.
  • Gaat de gemeente in gesprek met eigenaren van storende en overbodige lichtbronnen. Mochten er ernstig verstorende lichtbronnen voorkomen en de eigenaren willen hier niets aan doen, dan kan de gemeente in sommige gevallen maatregelen afdwingen. 
  • In gesprekken met de provincie Gelderland omtrent het beheer van het Natura2000 gebied Uiterwaarden IJssel wordt ook de mogelijke verstoring van natuurwaarden door verlichting meegenomen.

Gebieden met donkerte als kernwaarde

De gemeente wil de duisternis en het donkere landschap behouden in ieder geval in de volgende gebieden:

  • Natura 2000 gebieden (Uiterwaarden van de IJssel)
  • Ecologische hoofdstructuur (landgoed ‘t Nijenhuis en en de buurtschappen Hengvorden en Eikelhof)

lichtvervuiling sportveld 

Foto: Wanneer armaturen schuin gericht staan, verlichten ze een groot deel van de omgeving onbedoeld mee. Felle lampen kunnen dan van grote afstand zichtbaar zijn in open landschap.