Beleidsplan Licht in de Openbare Ruimte

Buitengebied


Donker landschap

Het buitengebied van Olst-Wijhe is in de avond en nachtelijke uren relatief donker. Het exacte beeld hangt af van de richting waarin je kijkt. 

1. Omhoog - de donkere hemel

Kijkend naar boven zijn op een heldere nacht veel meer sterren zichtbaar dan in de meeste andere delen van Nederland. Er is relatief weinig lichtvervuiling. Toch wordt ook de hemel boven de gemeente Olst-Wijhe verlicht door de uitstraling van:

  • steden en grotere woonkernen in de regio zoals Zwolle
  • lokale lichtbronnen, zoals sportveldverlichting (in de avond) en openbare verlichting

2. Naar de horizon - richting open landschap

′s Avonds en ′s nachts, kijkend naar de horizon over het open en vrij donkere landschap, zijn vaak individuele lichtbronnen zichtbaar. Voorbeelden hiervan zijn:

  • felle buitenlampen van particulieren, met name als ze schuin zijn gericht
  • felle terrein- of reclameverlichting van een bedrijf  
  • een verlichte paardenbak (in de avond)
  • open stallen, waarvan de oranje of witte streep licht van verre zichtbaar is (in de avond)
  • openbare verlichting, als er strooilicht of fel licht is in het verder donkere buitengebied

vanaf Welsum

Foto: Een blik op Olst vanaf de IJsseldijk/Veerweg in Welsum. Groene verlichting op een enkele lantaarnpaal om deze kruising aan te geven. In de verte het bedrijventerrein in Olst.

3. Naar de horizon - richting dorp

Kijkend vanaf het buitengebied naar de dorpskernen, zijn lichtbronnen zichtbaar van vooral woningen, maar ook van bedrijven en sportvelden. Soms is er een gele lichtkoepel zichtbaar, maar deze is veel minder opvallend dan de bekende oranje verlichte hemel boven grote kassengebieden elders in het land. 

dorpsrandzone Wijhe vanaf noord 

Foto toont hoe Wijhe er uitziet vanaf de noordzijde. Bedrijfsverlichting bepaalt hier de dorpsrandzone in de avond en nacht.

Gemeentelijk beleid voor openbare verlichting

Om bewust te verlichten maakt de gemeente Olst-Wijhe in het buitengebied de volgende beleidskeuzes:

  • De gemeente wil het donkere landschap beschermen, en verstoring voor dieren, lichtvervuiling en onnodig energieverbruik voorkomen.
  • Buiten de bebouwde kom en in natuurgebieden wordt daarom in principe niet verlicht tenzij dit voor de verkeersveiligheid noodzakelijk is. De gemeente Olst-Wijhe heeft altijd een sober verlichtingsbeleid voor het buitengebied gevoerd.
  • De gemeente overweegt verlichting alleen als dit voor de verkeersveiligheid nodig is bij kruisingen en T-splitsingen, scherpe bochten, lintbebouwing en buurtschappen.                                                                                          
  • Veilig rijden in het donker is mogelijk door goede markering zoals bijgevoegd filmpje van de provincie Overijssel maar ook de situatie op de Omloop in Wijhe laat zien. De provincie zal in komende jaren verlichting langs provinciale wegen waar mogelijk saneren, in afstemming met het gemeentelijk beleid.
  • In principe plaatst de gemeente in het buitengebied geen verlichting om reden van sociale veiligheid. Bij onvoldoende sociale controle, kan verlichting juist voor schijnveiligheid zorgen.
  • De gemeente voert beleid om lichthinder door agrarische bedrijvigheid te minimaliseren zoals bij open stallen.

buitengebied t-splitsing 1 mast foto 1 buitengebied t-splitsing 1 mast foto 2

Foto 1: Nieuwe techniek op een splitsing in Wijhe (Boerlestraat/Vettewinkelweg) verlicht door moderne (LED) verlichting. De goed gerichte armaturen met wit licht geven goed zicht op het wegdek en minimale lichtvervuiling.

Foto 2: Oude techniek op een T-splitsing in Olst (Kotterikstraat/Bruinsweg) verlicht met een oude oranje (SOX) lamp. De omgeving wordt door het strooilicht meeverlicht en het zicht op de weg is slechter.

Elshofweg, Broekland, Olst-Wijhe spoorwegovergang Herxen

Foto 1: Deze foto toont de basis van ′Donker waar mogelijk′. De witte onderbroken streep markeert de bermen en het wegverloop op de Wesenberg.

Foto 2: Verlichting wordt in het buitengebied wordt alleen geplaatst voor de verkeersveiligheid zoals op deze spoorwegovergang bij Herxen. Binnen de bebouwde kom van Herxen staat de openbare verlichting op grote afstand van elkaar. Hiermee kan de weggebruiker zich oriënteren op het verloop van de weg. Er is weinig verkeer waardoor gelijkmatige verlichting niet nodig is. 

zandhuisweg withuisweg Wijhe zandhuisweg withuisweg reflectie

Foto′s: De T-splitsing Zandhuisweg/Wijheseweg/Withuisweg bij Wijhe is op de doorgaande zijde met lantaarnpalen aangegeven, vanaf de Withuisweg wordt de weggebruiker met reflecterende borden gewaarschuwd.

wesepe bocht eikelhofweg boxbergerweg

Foto: Deze kruising (vooral de bocht in de doorgaande weg) wordt met verouderde oranje lampen verlicht. De omgeving is verder donker. (locatie: Eikelhofweg/Boxbergerweg in Eikelhof)